First International Scientific Conference | Piano - history, experience, perspectives
Celem konferencji, oscylującej wokół zagadnień z zakresu pianistyki oraz jej historii, doświadczeń i perspektyw, jest podjęcie próby naukowej deskrypcji funkcjonowania współczesnego pianisty – w wymiarze solowym, kameralnym i pedagogicznym. Dzięki wymianie doświadczeń wielu artystów i pedagogów, reprezentujących ośrodki muzyczne w kraju i zagranicą, zajmujących się literaturą fortepianową w szerokim aspekcie, mamy nadzieję pozytywnie oddziaływać na poziom edukacji muzycznej w tej dziedzinie.
PLAN KONFERENCJI 7.XI.2023
godz. 10.30 – OTWARCIE KONFERENCJI (Sala Audytoryjna w budynku B, ul. Kawaleryjska 5)
Dziekan Wydziału Instrumentalno – Pedagogicznego, Edukacji Muzycznej i Wokalistyki UMFC Filii w Białymstoku - dr hab. Katarzyna Makal – Żmuda, prof. UMFC
10.30 – 12.00 PANEL I
dr hab. Anna Mikolon, prof. AM (Akademia Muzyczna im. St. Moniuszki w Gdańsku)
O sztuce posługiwania się językiem muzycznym
• dr hab. Joanna Czapińska, prof. AM (Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy)
Przestrzeń wyciągu fortepianowego jako źródło pianistycznych inspiracji
• dr hab. Katarzyna Makal – Żmuda, prof. UMFC
Antoni Wincenty Rutkowski (1859–1886) – spadkobierca sztuki kompozytorskiej twórców polskiego romantyzmu. Antoni W.Rutkowski – Chant du soir op.9 nr 1 – prawykonanie
12.30 – 14.00 PANEL II
prof. Tetiana Molchanova (Wyższy Instytut Muzyczny im. Mykoły Łysenki we Lwowie)
Wykonawstwo zespołowe: pochodzenie, rozwój, tradycje, osobowości
• prof. Regina Michalak (Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach)
Kompozytor – wykonawca – odbiorca. Twórcze i odtwórcze aspekty pracy pianisty w procesie kształtowania interpretacji
5.30 – 17.00 PANEL III
prof. dr Ludmila Kasjanenko (Katerdra Sztuki Muzycznej i Choreografii w Południowo – Ukraińskim Narodowym Uniwersytecie Pedagogicznym im. K.D. Ushinskiego w Odessie, UMFC Filia w Białymstoku)
Sakralna symbolika w utworach Fryderyka Chopina
• prof. dr hab. Halyna Nikolai (Katerdra Sztuki Muzycznej i Choreografii w Południowo – Ukraińskim Narodowym Uniwersytecie Pedagogicznym im. K.D. Ushinskiego w Odessie)
Meandry ukraińskiej muzyki fortepianowej XX wieku
• dr hab. Tomasz Baranowski (Uniwersytet Warszawski – Instytut Muzykologii, UMFC Filia w Białymstoku)
Na „szczytach nieosiągalnych” pianistyki polskiej. Życie i droga twórcza Stefana Askenasego (1896–1985)
17.00 DYSKUSJA
17.30 ZAMKNIĘCIE OBRAD
19.00 - KONCERT z cyklu „ Nasi Mistrzowie” (Sala koncertowa w budynku A, ul. Kawaleryjska 5)
Włodzimierz Promiński – skrzypce
Joanna Czapińska – fortepian
Program: W. A. Mozart - Sonata B - dur KV 454, L.van Beethoven - Sonata A - dur op.47 „Kreutzerowska”
-
dr hab. Anna Mikolon, prof. AM
Anna Mikolon - pianistka, stypendystka TiFC. Absolwentka AM w Gdańsku i UMFC w Warszawie. W 2016 r. uzyskała stopień doktora habilitowanego w dyscyplinie artystycznej - instrumentalistyka. Profesor AM, nauczyciel dyplomowany i konsultant CEA. Pianistka podczas wielu kursów mistrzowskich i przewodów artystycznych. Autorka 3 monografii. Ma w swoim dorobku ok. 60 publikacji i 40 nagrań, m.in. twórczość fortepianową Noskowskiego, Gablenza, Pachulskiego, Boisdeffre. Prowadzi różnorodną działalność koncertową - kameralną i solową - współpracując zarówno z wokalistami, jak i z instrumentalistami (1300 koncertów w Polsce, Francji, Austrii, Danii, Czechach, na Litwie, na Białorusi i w Rosji).
Uczestniczy w sesjach artystyczno-naukowych i festiwalach muzycznych takich jak: Gdańskie Lato Muzyczne - Chopin nad wodami Motławy, Gdański Festiwal Muzyczny, Międzynarodowy Festiwal Duetów Fortepianowych, Gdynia Classica Nova, Sopockie Dni Sztuki Wokalnej, Sonosfera, Dobrodzień Classic Festival, Letnie Spotkania Kameralne w Drezdenku i Krzyżu Wlkp., Festiwal Muzyki Współczesnej Nowe Fale, Gdańskie Dni Wokalistyki, 3 City Piano Days, Muzyczne Dni Drozdowo-Łomża, Kalejdoskop Form Muzycznych i Festiwal Muzyki Sakralnej w Sopocie. Przez 11 lat była pianistą-korepetytorem solistów w Operze Bałtyckiej. Kolejnych 16 lat pracowała jako nauczyciel w SM II st. w Gdańsku. W 2017 uzyskała Stypendium Kulturalne Miasta Gdańska. W 2021 odznaczona jako Zasłużony dla Kultury Polskiej. Od 2022 pełni funkcję kierownika Międzywydziałowej Katedry Akompaniamentu.
fot. Beata Żukiewicz
-
dr hab. Joanna Czapińska, prof. AM
Joannna Czapińska - pianistka, absolwentka Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie Wiesławy Ronowskiej. Od początku swojej drogi artystycznej zafascynowana muzyką kameralną. Swoją pasję i umiejętności pogłębiała na mistrzowskich warsztatach, pracując pod kierunkiem wybitnych pedagogów i artystów, m. in.: Tatiany Szebanowej, Pawła Giliłowa, Pierre’a Amoyala, Andrzeja Tatarskiego, Marii Szwajgier-Kułakowskiej, Jadwigi Kaliszewskiej i in.
Posiada olbrzymie doświadczenie we współpracy z różnymi instrumentalistami, od 1995 roku jako pianistka-kameralistka towarzyszy instrumentalistom (głównie skrzypkom, wiolonczelistom i altowiolistom) podczas międzynarodowych kursów i konkursów, zdobywając liczne wyróżnienia za akompaniament. Koncertowała lub współpracowała ze znakomitymi, uznanymi artystami jak: Bartłomiej Nizioł, Ivan Monighetti, Arto Noras, Vadim Brodski, Jan Stanienda, Piotr Reichert.Jest zapraszana do udziału w projektach realizowanych przez Europejskie Centrum Muzyczne Krzysztofa Pendereckiego. Występowała na licznych festiwalach i koncertach w Polsce i poza jej granicami (Szwajcaria, Włochy, Niemcy, Japonia, Austria, Czechy i Rumunia), prezentując zróżnicowany repertuar kameralny, zarówno pod względem fakturalnym jak i stylistycznym.
Ma w swoim dorobku nagrania CD – min. z Sonatą a- moll op. 13 na skrzypce i fortepian I. J. Paderewskiego (K. Bąkowska- skrzypce), francuskimi triami fortepianowymi (C. Debussy, E. Chausson, G. Faure; M. Szadowiak- skrzypce, M. Kamrowski-wiolonczela), sonatami skrzypcowymi G. Enescu (B. Siarkiewicz- skrzypce) oraz najnowszą płytę pt. Forgotten sonatas zrealizowaną we współpracy z kontrabasistą Łukaszem Macioszkiem, zawierającą m. in. pierwszą światową realizację fonograficzną sonaty Vecchio Stile Giuseppe Maria Marangoniego. W ostatnim okresie coraz chętniej angażuje się w wykonawstwo muzyki nowej. Wspólnie z zespołem instrumentalistów pod nazwą Ludzie z Velny dokonała kilku prawykonań utworów kameralnych takich kompozytorów jak G. Pstrokońska- Nawratil, A. Zagajewski i R. Gorzycki.
W roku 2013 uzyskała tytuł doktora habilitowanego. Jest wykładowcą w Katedrze Kameralistyki Fortepianowej bydgoskiej Akademii Muzycznej, na stanowisku profesora Akademii, a także nauczycielem w Zespole Szkół Muzycznych im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy. -
dr hab. Katarzyna Makal – Żmuda, prof. UMFC
Katarzyna Makal-Żmuda - pianistka, kameralistka, pedagog, autorka publikacji naukowych z dziedziny pianistyki i kameralistyki fortepianowej, doktor habilitowany sztuki muzycznej, profesor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina Filii w Białymstoku. Kształciła się pod kierunkiem wybitnych profesorów – Jerzego Godziszewskiego, Marka Drewnowskiego, Joanny Domańskiej, a w dziedzinie kameralistyki Reginy Michalak, Krysty Słobodnik i Marii Gozdeckiej. Laureatka IV Międzynarodowego Festiwalu Pianistycznego im. Józefa Hoffmana.
Jako pianista akompaniator otrzymała nagrodę w I Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Antano Kucingio w Wilnie oraz kilkanaście wyróżnień w konkursach muzycznych w kraju. Na jej dorobek artystyczny składają się liczne koncerty kameralne, solowe oraz z towarzyszeniem orkiestr. Występowała min. na scenie Filharmonii Podlaskiej, Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego oraz we Włoszech, Szwajcarii, Niemczech, na Litwie i Białorusi. Dla TVP2 zarejestrowała utwory fortepianowe Józefa Kofflera do programu poświęconego pamięci kompozytora. Nagrywała dla firm fonograficznych m.in. z Włodzimierzem Promińskim - Polskie sonaty skrzypcowe – Żeleński, Noskowski (Polskie Nagrania) – nominacja do nagrody Fryderyk 2012 oraz Maksymiuk, Popielski - works for piano and piano duo – z Olgą Anikiej (AP0404). Opracowała merytorycznie serię wydawniczą dzieł Zbigniewa Popielskiego (Chopin University Press) oraz objęła redakcją dwa zbiory utworów fortepianowych Antoniego Wincentego Rutkowskiego (Eufonium).
W latach 2008 – 2023 pełniła funkcję prezesa Mazurskiego Stowarzyszenia Muzycznego „Camerata”, kierownika organizacyjnego Międzynarodowego Konkursu Duetów Fortepianowych w Ełku oraz warsztatów „Od partytury do interpretacji”. Jako pedagog wykształciła ponad trzydziestu laureatów konkursów pianistycznych. W latach 2020 - 2022 była prodziekanem Filii UMFC, a obecnie pełni funkcję dziekana oraz kierownika Pracowni Fortepianu, Klawesynu i Organów w Katedrze Pedagogiki Instrumentalnej. W Filii UMFC organizuje cykl koncertowy „Środowe poranki muzyczne”. Jest członkiem Towarzystwa im. Fryderyka Chopina i Towarzystwa Przyjaciół Uniwersytetu Muzycznego w Białymstoku. Za działalność artystyczną, pedagogiczną i organizacyjną otrzymała liczne nagrody i listy uznania, min. nagrody Dyrektora Centrum Edukacji Artystycznej, Medal Rektora za zasługi dla UMFC, odznakę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
-
prof. Tetiana Molchanova
Tetyana Molchanova – ukraińska pianistka, kameralistka, pedagog. Zaliczana jest do grona najwybitniejszych ukraińskich teoretyków kameralistyki. Profesor zwyczajny (2001), doktor habilitowany (doktor historii sztuki, 2016). Pracuje na Akademii Muzycznej im. M. Łysenki we Lwowie. Ukończyła Lwowskie Państwowe Konserwatorium, staż-asystent w Narodowej Akademii Muzycznej w Kijowie. Jest członkiem Rady Naukowej obrony prac dyplomowych.
Tetiana Molchanova wielokrotnie zapraszana do jury krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych. Od 2003 roku jest stałym członkiem jury Międzynarodowego konkursu pianistów-kameralistów „Amadeus”.
Aktywnie współpracuje z Wydziałem Artystycznym na Uniwersytecie im. J. Długosza w Częstochowie (Polska), gdzie prowadzi kursy mistrzowskie i wykłady.Obszar zainteresowań zawodowych: sztuka pianisty-kameralisty w kontekście procesów historyczno-kulturalnych i zasady praktycznego funkcjonowania tego rodzaju działalności. Jest autorem pierwszego w Ukrainie podręcznika naukowego „Sztuka pianisty-kameralisty” (2001, 2 edycja-2007), monografij, encyklopedij, informatora encyklopedycznego. Autorką wielu artykułów naukowych i publikacji (ponad 150) dotyczących zagadnieńz gry zespołowej, sztuki pianisty-kameralisty, publikowanych w naukowych zbiorach i czasopismach Ukrainy, Białorusi, Armenii, Gruzji, Mołdowie, Polski, Rosji. Kładzie w nich nacisk na zasadę partnerstwa muzycznego jako podstawę gry zespołowej oraz omawia główne problemy wynikające z tego rodzaju aktywności. Udziela się także jako organizatorka życia muzycznego. Jest pomysłodawcą i realizatorką projektu „Małoznane kobiety-kompozytorki” (od 2011 roku). Założycielką festiwalu muzycznego „Sztuka pianisty-kameralisty” (od 2017 roku).
-
prof. Regina Michalak
Regina Michalak - studia pianistyczne ukończyła w katowickiej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego pod kierunkiem prof. Andrzeja Jasińskiego. W 1986 roku jako stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki przebywała na stażu artystycznym w Konserwatorium w Sankt Petersburgu. Od 1972 roku koncertowała jako solistka i kameralistka zarówno w kraju jak i za granicą (Szwajcaria, Włochy, Niemcy, Austria, Dania, Bułgaria, Litwa, Słowacja).
Brała udział w takich festiwalach jak: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Festiwal Per Giovani Pianisti w Rzymie i na Sycylii, Festiwal Muzyki w Łańcucie, Festiwal Młodych w Gdańsku, Festiwal Muzyki Kameralnej w Katowicach. Festiwal Muzyki Kameralnej na Słowacji, Festiwal Muzyki Kameralnej w Wilnie. Koncertowała z wieloma orkiestrami symfonicznymi w Polsce, prezentując dzieła takich kompozytorów jak: W. A. Mozart, E. Grieg, P. Czajkowski, G. Gershwin, R.Addinsell, K. Emerson. W roku 1997 dokonała polskiego prawykonania Koncertu fortepianowego nr 1 K. Emersona. Ma na swoim koncie szereg nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji, Radia Zurich, Rai Uno, oraz płyty CD. Jako pianistka-kameralistka koncertowała z Kwartetem Koncertmistrzów NOSPR, a także z takimi solistami jak: Alicia de Simone, Capece de Minutolo, Jolanta Omilian, Asa Konishi, S.Vectamov, H. Helling A. Kruszewski, S. Kostecki, St. Marciniak-Gowarzewska, M. Growiec, J. Mechlinski, M. Rezler. Uczestniczyła w konkursach krajowych i międzynarodowych w charakterze pianisty – kameralisty.
Obok działalności koncertowej zajmuje się pedagogiką. Jest profesorem w Katedrze Kameralistyki Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Jej studenci uczestniczyli w wielu krajowych i zagranicznych konkursach kameralnych, zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia. Wielu absolwentów zatrudnionych jest w uczelniach muzycznych i uniwersytetach. Współpracowała przez wiele lat z Akademią Jana Długosza w Częstochowie, Uniwersytetem Śląskim w Cieszynie oraz Uniwersytetem Muzycznym Fr. Chopina w Warszawie. Prowadziła kursy mistrzowskie i seminaria w kraju oraz za granicą. Jest zapraszana do udziału w międzynarodowych i ogólnopolskich konferencjach oraz sesjach naukowych w charakterze wykładowcy. W latach 1996 – 2002 pełniła funkcję prodziekana Wydziału Instrumentalnego. W latach 2002-2014 była ekspertem w Państwowej Komisji Akredytacyjnej.
-
prof. dr Ludmila Kasjanenko
Ludmila Kasjanenko - profesor sztuk muzycznych, dr nauk humanistycznych, jest kontynuatorką tradycji pianistycznych sięgających czasów Beethovena. Jej nazwisko znajduje się w Światowej Internetowej Encyklopedii Pianistów (Pianists Corner), skupiających wybranych przedstawicieli wyróżniających się szkół. Edukację zawodową prof. Kasjanenko otrzymała w murach Konserwatorium Moskiewskiego. P.I. Czajkowskiego w klasie wybitnego rosyjskiego pianisty i pedagoga światowej sławy Wiktora Mierżanowa, w tym i studia podyplomowe. Od tego czasu artystka aktywnie koncertuje w różnych krajach Europy, dokonała szeregu nagrań archiwalnych i płyt CD, a także posiada wiele filmów z koncertów na YouTube.
Ludmila Kasjanenko jest autorką wielu artykułów i książek poświęconych problematyce pianistyki i interpretacji dzieł muzycznych, m.in. w 1998 roku w Polsce ukazała się jej książka „Język muzyki”, w 2003 w Kijowie (Ukraina) – podręcznik dla uczelni muzycznych „Praca pianisty nad fakturą”, oraz w 2021 r. – monografia „Pianista i faktura”. Działalność naukowa Ludmily Kasjanenko w zakresie teorii wykonawstwa, a także jej odkrycie w zakresie badań nad twórczością F. Chopina, zyskały wysokie międzynarodowe uznanie, m.in. w postaci nominacji na AMERYKAŃSKIM MEDALU HONORU (USA).
Działalność pedagogiczna prof. Kasjanenko odznacza się licznymi dyplomami i nagrodami. Wśród nich znajdują się Dyplom Fundacji VIVA MUSICA (Polska), Dyplom za przygotowanie laureata VII Międzynarodowego Konkursu „Pamięci VLADIMIR HOROWITZ” (Ukraina). Za szczególny wkład w rozwój szkolnictwa muzycznego w Polsce Ludmila Kasjanenko została odznaczona Orderem BRĄZOWY KRZYŻ ZASŁUGI (nr świadectwa 69-2005-73).
Poprzez swoją działalność dydaktyczną, koncertową i naukową prof. Kasjanenko z sukcesem łączy działania w zakresie współpracy międzynarodowej. Dzięki jej inicjatywie i aktywnemu udziałowi odbywają się międzynarodowe spotkania, wyjazdy delegacji na międzynarodowe festiwale, kursy mistrzowskie i seminaria. -
dr hab. Tomasz Baranowski
Tomasz Baranowski – muzykolog, pianista, nauczyciel akademicki i prelegent muzyczny. Jest absolwentem białostockiej Filii Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie w klasie fortepianu prof. Juliusza Borzyma oraz Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 2001 doktoryzował się na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego pod promotorską opieką prof. Zofii Helman. W centrum jego zainteresowań badawczych znajduje się historia i estetyka muzyki XIX i pierwszej połowy XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem epoki modernizmu.
Jest autorem książek: Estetyka ekspresjonizmu w muzyce XX wieku (2006, nominacja do Nagrody im. Jana Długosza 2007), Profile Skriabina. Szkice z poetyki twórczości (2013) oraz ponad 60 artykułów i haseł encyklopedycznych, a także redaktorem prac zbiorowych poświęconych twórczości Stanisława Moniuszki: W kręgu muzyki Stanisława Moniuszki (2004), Książę muzyki naszej (2008). Uczestniczył w licznych konferencjach naukowych oraz wygłaszał wykłady w wielu ośrodkach w Polsce, a także zagranicą, m. in. w Niemczech, Austrii, Belgii, Francji, Kanadzie i na Litwie. W 2013 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie muzykologii. Wykłada w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Filii Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Białymstoku.
Od wielu lat podejmuje szereg działań na rzecz promocji i popularyzacji muzyki polskiej. Pełni funkcje prezesa Warszawskiego Koła Towarzystwa im. Karola Szymanowskiego, wiceprezesa Białostockiego Towarzystwa Śpiewaczego im. Stanisława Moniuszki i członka Rady Naukowo-Wydawniczej Towarzystwa im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. Poza pracą naukową jego pasją jest turystyka górska; dwukrotnie zdobył Koronę Gór Polski.